In de film Nixon uit 1995 van regisseur Oliver Stone brengt Richard Nixon (gespeeld door Anthony Hopkins) samen met zijn butler Manolo Sanchez een nachtelijk bezoek aan het Lincoln Memorial in Washington D.C. alwaar de president in gesprek gaat met hippies die demonstreren tegen de Vietnam-oorlog. Een gebeurtenis die daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. In die scène vraagt een studente zich af of Nixon de overheid wel onder controle heeft, ze vergelijkt deze met een wild dier.

Daar moest ik aan denken toen ik zaterdag het interview met de burgermeester van Eindhoven John Jorritsma las (U weet wel, die hysterische burgeroorlog-roepende en snotterende VVD-burgervader). In dat gesprek met De Volkskrant zegt hij:

"De samenleving is in hoog tempo veranderd. En dat heeft zijn sporen getrokken. Tijdens corona hebben we 82 miljard euro geïnvesteerd om dit land overeind te houden. Het is tegenwoordig een megaklus om het veelkoppige monster Overheid te bedwingen."

De overheid als een veelkoppig monster, een wild dier.

In een interview decennia terug zegt Stone dat dat het centrale thema van zijn film over Nixon is:

"I see the Beast in its essence as a System ... which grinds the individual down ... it's a System of checks and balances that drives itself off: 1) the power of money and markets; 2) State power, Government power; 3) corporate power, which is probably greater than state power; 4) the political process, or election through money, which is therefore in tow to the System; and 5) the media, which mostly protects the status quo and their ownership's interests."

Wat ons brengt op Mark Rutte en de toeslagenaffaire. Afgelopen week was de demissionaire minister-president in Brussel op een Europese top.  De NOS stelde hem wat vragen over de  ruim 1000 kinderen die uit huis waren geplaatst. Maar Rutte was niet voornemens daarop in te gaan. Want in Brussel. Stel je voor! Kijk maar:

De vraag is nu vooral: heeft Mark Rutte Het Wilde Dier, het Veelkoppig Monster eigenlijk wel onder controle? Of is hij zelf het Ondier? De twijfel slaat even toe; zou Oliver Stone toch gelijk hebben, Rutte slachtoffer van een systeem wat hij niet onder controle heeft?   

Tienduizenden gezinnen zijn kwaadaardig verneukt door de Belastingdienst, door de overheid. De slachtoffers is compensatie beloofd maar het drama blijkt iedere keer toch groter te zijn. Is het systeem groter en krachtiger dan de demissionair regeringsleider?

Nee, want dit is geen film. Bovendien geen Watergate, Rutte geen Nixon.

Dit tranendal is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van Mark Rutte, 'the buck stopped in het Torentje'. De man is ruim tien jaar premier: Daar zal hij op moeten worden afgerekend.